Klapy odcinającesterowanie siłowników cyfrowych

 

Wśród wszystkich urządzeń, które wymagają sterowania z układów automatyki pożarowej największą liczbę stanowią siłowniki klap odcinających. Znaczna część produkowanych siłowników klap odcinających pracuje w trybie bezpiecznym, oznacza to że po zaniku napięcia lub utracie komunikacji następuje ich automatyczne zamknięcie. Zamknięcie klapy jest możliwe dzięki wyzwolenie energię akumulowanej w sprężynie i zamianę jej na ruch obrotowy klapy lub przez rozładowanie kondensatorów napędzających silnik siłownika. Sterowanie takimi elementami nie stanowi technicznie większego problemu, jednak w dużych instalacjach, w których występuje kilkaset klap odcinających, rozdzielając nie rzadko kilkanaście stref pożarowych wyzwaniem jest konieczność monitorowania stanu położenia każdej z nich. W tradycyjnych rozwiązaniach odbywa się to przez moduły wejść  i wyjść instalowane na pętlach dozorowych central sygnalizacji pożaru. Ze względu na ograniczenia technologiczne tego typu rozwiązań, producenci siłowników klap odcinających zaimplementowali w siłownikach cyfrowe moduły komunikacyjne zastępując moduły central pożarowych. 
 
 
Komunikacja cyfrowa pomiędzy sterownikiem FSG a klapą odcinającą umożliwia sterowanie i monitorowanie stanu klapy (zamknięta/ otwarta) a w przypadku siłowników cyfrowych dodatkowo kąta otwarcia klapy, przeciążenia układu napędowego, temperatury w kanale wentylacyjnym oraz stan zadymienia kanału. Zastosowanie sterowania cyfrowego siłowników klap odcinających pozwala na realizację dowolnych scenariuszy pożarowych, daje możliwość monitorowania i testowania każdego siłownika w trybie automatycznym i ręcznym oraz znacząco zwiększa trwałość klapy odcinającej. Instalacja na kanałach wentylacyjnych klap pożarowych odcinających z komunikacją cyfrową pozwala na optymalizacje kosztów wykonania okablowania oraz znacząco przyspiesza proces instalacji. Połączenie pomiędzy sterownikiem a kolejnym siłownikiem jest wykonywane przewodami układanymi w trasach kablowych bez odporności ogniowej. Każdy siłownik może być niezależnie zasilany napięciem sieciowym doprowadzonym z lokalnej rozdzielnicy elektrycznej bez potrzeby podtrzymania napięcia zasilaczami pożarowymi.
 
Wydzielenie systemu sterowania klapami odcinającymi z instalacji sygnalizacji pożaru znacząco ułatwia proces projektowania a na etapie instalacji skraca czas uruchomienia, uniezależniając prowadzone prace od wykonania instalacji sygnalizacji pożaru. Na rynku są dostępne dwa rozwiązania realizujące komunikację cyfrową pomiędzy siłownikiem klapy odcinającej a systemem sterującym, protokół MP-BUS firmy Belimo oraz protokół FDBus. Centrala Sterowania Oddymianiem FSG została wyposażony w dwie magistrale komunikacyjne pozwalające na podłączenie do urządzenia 16 siłowników klap odcinających Belimo z komunikacją cyfrową MP-Bus lub 16 siłowników analogowych wyposażonych w zasilacze z komunikacją cyfrową MP-Bus. Dodatkowo sterownik FSG przez moduł ekspandera może komunikować się cyfrowo z 30 siłownikami kondensatorowymi klap odcinających w komunikacji FDBus. W siłownikach z komunikacją cyfrową MP-Bus Belimo serii TopLine energia niezbędna do zamknięcia klapy odcinającej jest akumulowana w sprężynie mechanicznej, w momencie zaniku napięcia zasilającego lub wysterowania siłownika następuje zwolnienie sprężyny i przeniesieni energii na ruch obrotowy trzpienia zamykający  klapę.
 

Alternatywnym rozwiązaniem magazynowania energii w siłowniku klapy odcinającej jest zespół kondensatorów. W siłownikach tego typu podczas normalnej pracy siłownika zabudowane w środku kondensatory zostają naładowane energią elektryczną, w chwili zaniku napięcia zasilającego akumulatory automatycznie oddają energię na silnik elektryczny siłownika zamykając klapę odcinającą. Zastosowanie w siłownikach cyfrowych enkodera położenia trzpienia pozwala z dokładnością do 3 % określić położenie klapy odcinającej oraz stan przeciążenia siłownika.  Funkcjonalność ta okazują się bardzo przydatna na etapie uruchamiania systemu wentylacji, gdzie szybka informacja o stanie poszczególnych klap (zablokowana, przeciążona, kąt otwarcia) jest bardzo istotna dla instalatorów branży wentylacyjnej.

W obiektach, w których zostały już zabudowane siłowniki klap odcinających sterowane i monitorowane konwencjonalnie możemy zastosować dodatkowe zasilacze siłowników, które posiadają komunikację cyfrową do sterownika FSG. Rozwiązanie tego typu pozwala zachować funkcjonalność systemu wynikające z komunikacji cyfrowej, ograniczając informację wynikające z funkcjonalności enkodera. W siłownikach, w których monitorujemy tylko stan krańcówki otwarta / zamknięta nie posiadamy informacji o położeniu klapy w stanie przejściowym. Wszystkie informację o stanie siłownika (otwarty, zamknięty, kąt otwarcia, przeciążenie) uzyskiwane dzięki komunikacji cyfrowej są w sterowniku FSG konwertowane na obiekty BACnet i udostępniane w sieci BACnet UDP/IP.